چه قدر با خطوط اصیل خوشنویسی آشنا هستید؟

در این بخش از وبلاگ به نام هنر قصد داریم درباره چند خط اصیل خوشنویسی که برای متون فارسی، عربی و انگلیسی مناسب هستند توضیحاتی کوتاه و شیوا را تقدیم حضوتان کنیم.

به صورت کلی عموم کشورهای دنیا دارای یک روش برای زیباتر نوشتن متون خود هستند اما برخی کشورها با توجه به سابقه تاریخی و تمدن کهن خود در حیطه خوشنویسی و پرداختن به خطوط زیبای خود گوی سبقت را از سایر ملل ربوده اند و انواع بسیار زیبایی از خطوط مختلف را در دل هنرهای تجسمی خود جا داده اند.

ایران یکی از سرزمین هایی ست که خط و خوشنویسی با تاروپود تاریخ آن گره خورده است و سابقه ای درخشان در این زمینه دارد.

برای مردم کشورمان، خوشنویسی بهترین روش برای ماندگاری و نقل متون ارزشمندی همچون اشعار ارزشمند، متون نثر وزین، کلام بزرگان و در نقطه اوج خود ثبت و ضبط کلام پروردگار؛ قرآن کریم می باشد. بنابراین خوشنویسی یکی از ارکان مهم تاریخ و تمدن کشورمان به حساب می آید.

با این اوصاف شاید به عنوان یک ایرانی که به تمدن و فرهنگ خود افتخار می کنیم لازم باشد شناختی هرچند کم از خطوط زیبای خوشنویسی داشته باشیم

خط نستعلیق:

خط نستعلیق یکی از روش های خطاطی متون فارسی است. بنیان این خط در کشورمان ایران پایه گذاری شد هرچند هم اکنون این خط در برخی از کشورهای عربی نیز این خط استفاده می شود. عموما اکثر آثار خوشنویسی هنرمندان کشور، رنگ و بوی نستعلیق را با خود به همراه دارد چرا که این خط نشانگر فرهنگ غنی و معرف ظرافت های موجود در هنر و ادبیاتمان است.

خط نستعلیق بی شک یکی از زیباترین و ظریفت ترین خطوط اسلامی است تا جایی که آن را به "عروس خطوط اسلامی" لقب داده اند

اکثر پژوهشگران براین عقیده اند که نستعلیق از آمیختن دو خط "نسخ" و "تعلیق" به وجود آمده است که "نسخ تعلیق" بوده و به مرور زمان به "نستعلیق" بدل شده است.

خط نستعلیق به دلیل خوانایی بیشتر به نسبت سایر خطوط در رتبه اول خطوط اصیل و شکیل و فاخر فارسی خودنمایی می کند. وزارت آموزش و پرورش کشور نیز طی پژوهش های آموزشی خود این خط را در مقاطع آموزش ابتدایی، خط (فونت) اصلی کتاب های درسی درنظر گرفته است تا دانش آموزان ضمن آشنایی با این خط تاریخی، دست خطی زیباتر نیز داشته باشند.

خط شکسته نستعلیق:

یکی از زیباترین خطوط فارسی است که نسبت بسیار کمی با خطوط عربی دارد تا جایی که می توان آن را ایرانی ترین خط از میان خطوط مختلف خوشنویسی اسلامی دانست.

هرچه خط نستعلیق تاثیر کاملا مستقیمی از خط تعلیق دارد، خط شکسته نستعلیق یک خط کاملا ایرانی بدور از گرایش های خطوط عربی است. رهایی و شکستگی های ظریف موجود در این خط باعث شده که ابتدای نام آن را شکسته بگذارند و به این صورت به خط شکسته نستعلیق مشهور شود. خط شکسته نستعلیق با توجه به روش خوشنویسی خود نوعی عشوه و ناز را با خود به همراه دارد، به نحوی که مخاطب با مشاهده یک اثر شکسته نستعلیق خطی جذاب، دلکش و پررمز و راز را درنهایت زیبایی مشاهده می کند. این خط به نسبت خط نستعلیق قابلیت خوانایی کمتری دارد و امکان دارد برخی از کلمات از نظر مخاطب عام قابلیت خواندن نداشته باشد.

ترکیب بندی و طراحی صفحه یکی از ارکان اصلی شکسته نویسی است. چرا که این خط به دلیل داشتن پیچش ها، قوس ها و کشیدگی های بسیار، نیازمند پیروی از فرمی خاص برای نوشتن است.

خط ثلث:

یکی از خطوط بسیار زیبای عربی است که در کشورهای عربی از شهرت و محبوبیت فراوانی برخوردار است. خط ثلث با ساختاری اعتلایافته و کتابت ایستا و پرقوت نقش بسیار مهمی در انتقال مفاهیم دینی همچون آیات قرآن کریم، احادیث پیامبر و اهل بیت و متون عربی ایفا کرده است تا آنجا که در عموم کتیبه ها، سرلوحه ها، کاشی کاری و بسیاری از زمینه های مرتبط، شاهد نقش آفرینی خط ثلث هستیم. 

خط ثلث نیازمند طراحی گرافیکی بسیار دقیقی است چرا که جایگذاری هریک از کلمات در این خط نیازمند دانش تکنیکی می باشد تا بین سیاهی و سفیدی (سواد و بیاض) تعادل برقرار شود. از این خط در تایپوگرافی استفاده بسیاری می شود. همچنین برای طراحی شمایل های مختلف نیز استفاده های خلاقانه ای صورت می پذیرد. از طراحی چهره یک فرد گرفته تا آناتومی یک پرنده و حتی تصویر یک اسب در حال دویدن. ابداعات بسیار زیادی از این خط در تایپوگرافی موجود است که می توانید با یک سرچ ساده نمونه های مختلف آن ها را شاهد باشید.

خط معلی:

خطی ایرانی الاصل که توسط استاد حمید عجمی در سال 1378 ابداع و ثبت شد. این خط ظاهری مشابه خطوط عربی دارد با اینحال متولد ایران است و برای متون مختلف فارسی و عربی کاربرد دارد. تفاوت این خط با سایر خطوط فارسی در کشیدگی ها و قوت و ضعف قلم می باشد. این خط مانند خط ثلث نیز نیازمند ترکیب و طراحی گرافیکی است و برای جایگذاری هریک از کلمات باید طرح ریزی صورت بگیرد.

خوانایی این خط توسط عموم مردم کمی مشکل است با اینحال زیبایی آن نزد همه به اثبات رسیده است. شکست های ناگهانی و قالب شکنی های این خط آن را در زمره خطوط مدرن اسلامی به حساب می آورد. سطر نویسی و قطعه نویسی تناسب بیشتری با این خط دارد تا کتابت و نگارش متون طولانی.

خط لاتین:

برای نوشتن متون انگلیسی همانند فارسی و عربی نیز خطوط بسیار زیادی وجود دارد با اینحال برخی خطوط به نسبت سایر خطوط جذابیت بیشتری دارد و ضمن خوانایی بیشتر از ترکیبی هارمونیک و ساختاری زیباتر برخوردار است. سبک های کاپرپلیت، گوتیک، ایتالیک، براش کالیگرافی، اسپنسریان و ... از جمله انواع خطوطی است که به زیبایی متون انگلیسی را ماندگار می کند.

از بین انواع خطوط گفته شده خوشنویسی به سبک کاپرپلیت از لحاظ زیبایی شناسی، رجحان بیشتری به نسبت سایر خطوط دارد و آن را از بین سایر سبک ها متمایز می کند. کاپرپلیت به دلیل نگارش توسط نوعی خاصی از قلم این ویژگی را داراست که که دانگ های مختلف (اندازه های مختلف سر قلم) را در یک متن پیاده سازی کند و این به نحویست که هیچ نیازی به تعویض قلم وجود ندارد و با یک قلم می توان پیوسته نویسی بسیار زیبایی را از کاپرپلیت شاهد بود

تیم اساتید به نام هنر، آماده ارائه خدمات خوشنویسی به شما هنردوست عزیز می باشد. در صورتی که مایل هستید متن خود را با خوشنویسی اصیل و به دست اساتید خبره ما ماندگار کنید می توانید سفارش خود را از طریق سایت ثبت کنید و یا پیش از ثبت سفارش می توانید با ما تماس بگیرید تا برای خلق یک اثر فاخر از مشاوره رایگان ما استفاده کنید.

همچنین می توانید برای مشاهده نمونه کارهای بیشتر روی این لینک کلیک کنید:

مشاهده نمونه کارهای بیشتر...